Παναγία του Καζάν
11 cm
17 cm
260 kg
Μεταξοτυπία πάνω σε φυσικό ξύλο.
50
Η παράδοση αναφέρει πως η εικόνα της Παναγίας του Καζάν ήταν δώρο από τον Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Γερμανό Β΄ προς τους κατοίκους της πόλεως Καζάν τον 13ο αιώνα. Ο Πατριάρχης δώρισε την εικόνα ως στήριγμα παρηγοριάς και ελπίδας στους κατοίκους απέναντι στις συχνές επιδρομές των αλλοφύλων και των αλλοθρήσκων εναντίον τους.
Όταν η πόλη καταλήφθηκε τελικά από τους Τατάρους το 1438 μ.Χ, συνέβη κάτι εκπληκτικό. Η εικόνα της Παναγίας μυστηριωδώς εξαφανίστηκε. Αργότερα, το 1579 όταν ξέσπασε πυρκαγιά το Κρεμλίνο της πόλεως, καταστράφηκε ολοσχερώς και οι Μωαμεθανοί απέδωσαν την καταστροφή στην οργή του προφήτου Μωάμεθ. Τότε, δημιουργήθηκε έχθρα μεταξύ των κατοίκων της πόλεως που οδήγησε σε εμφύλια σύρραξη. Η Παναγία όμως δεν τους άφησε αβοήθητους. Εμφανίστηκε σε μια μικρή κοπέλα, την Ματρόνα, και της υπέδειξε το μέρος που ήταν θαμμένη η Ιερά Εικόνα.
Η μικρή Ματρόνα εξήγησε τα όσα της συνέβησαν στη μητέρα της και στη συνέχεια ενημέρωσαν τον Επίσκοπο της πόλεως Άγιο Γουρία. Ο Άγιος Επίσκοπος Γουρίας άκουσε προσεκτικά όσα τους εξιστόρησε η μικρή Ματρόνα και φωτισμένος από το Πανάγιο Πνεύμα υπάκουσε στη Θεομητορική εντολή. Σε βάθος τριών ποδιών βρέθηκε η Ιερά Εικόνα της Παναγίας, στο σημείο όπου υπέδειξε η μικρή, στις 8 Ιουλίου του 1579. Ο Άγιος Γουρίας μετέφερε την Ιερά Εικόνα με όλες τις αρμόζουσες τιμές και με την συμμετοχή όλων των Χριστιανών κατοίκων της πόλεως στον Ναό του Αγίου Νικολάου.
Η εικόνα της Παναγίας του Καζάν διετέλεσε αναρίθμητα θαύματα με πρώτο αυτό της ιάσεως του τυφλού Ιωσήφ. Τόσο σημαντική ήταν η Παναγία του Καζάν, που πρώτος Τσάρος της δυναστείας των Ρωμανώφ, Μιχαήλ Θεοδώροβιτς (1613-1645), θέσπισε δύο εορτές προς τιμήν της. Μια θρησκευτική, με την αφορμή της ευρέσεως της Ιεράς Εικόνας την 8η Ιουλίου και μια εθνική για την απελευθέρωση των Ρώσων από τους Πολωνούς στις 22 Οκτωβρίου.
Από τότε, αυτή η Ιερά Εικόνα έγινε το σύμβολο και η προστάτιδα όλων των Ρώσων. Μάλιστα, όταν επρόκειτο να αρραβωνιαστούν οι Τσάροι σταύρωναν τα δαχτυλίδια τους πάνω σε αυτήν για ευλογία.
Υπήρχε μάλιστα και μια παράδοση που λέγει πως για όσο διάστημα η Ιερά Εικόνα θα βρισκόταν στη Ρωσία θα υπήρχε ειρήνη. Όμως, στις 29 Νοεμβρίου του 1904, η Ιερά Εικόνα εξαφανίστηκε μυστηριωδώς από την Ιερά Μονή της Θεοτόκου του Καζάν, όπου φυλασσόταν. Κάποιοι υποστήριξαν πως την έκλεψαν εξαιτίας του βαρύτιμου καλύμματος (πουκάμισου) που την κάλυπτε. Και πράγματι έτσι ήταν. Οι ληστές πιάστηκαν, το κάλυμμα βρέθηκε, η εικόνα όμως δεν βρέθηκε ποτέ. Προς έκπληξη όλων και το αντίγραφο που βρισκόταν στην Αγία Πετρούπολη εξαφανίστηκε το 1917 καθ’ οδόν προς τη Μόσχα.