Ο προφήτης Ηλίας ήταν Ισραηλίτης προφήτης του Θεού. Ήταν γιος του Σάβωκ και καταγόταν από ένα χωριό της ευρύτερης περιοχής της Γαλαάδ που ονομαζόταν Θέσβη. Κατοικούσε στη γη Γαλαάδ και έδρασε στα χρόνια του βασιλιά Αχαάβ, κατά τον 9ο-10ο αιώνα π.Χ.. Το όνομα Ηλίας αποτελεί ελληνική μεταφορά του αντίστοιχου εβραϊκού ονόματος Ελιγιαχού , το οποίο σημαίνει «Ο Θεός μου είναι Ο Ων».
Τα θαύματα
Στον προφήτη Ηλία, αποδίδονται ορισμένα θαύματα. Κατά την Παλαιά Διαθήκη κατέβασε τρεις φορές φωτιά από τον ουρανό (Βασιλειών Γ ιη' 39). Κατά το ίδιο βιβλίο, ο προφήτης Ηλίας με τον λόγο του εμπόδισε τη βροχή και δεν έβρεξε ο ουρανός για τρεισήμισι χρόνια. Επίσης του αποδίδεται η ανάσταση του νεκρού γιου της Σαραφθίας χήρας. Αναφέρεται ότι στο όρος Χωρήβ είδε τον Θεό. Η ιστορία αναφέρει πως ο προφήτης Ηλίας δεν έχει πεθάνει, αλλά αναλήφθηκε με πύρινη άμαξα στον ουρανό, αφού άφησε συνεχιστή του έργου του το μαθητή του, Ελισαίο. Τέλος, στη Μεταμόρφωση του Ιησού, στάθηκε δίπλα Του μαζί με τον Μωϋσή.
Η ανάληψη
Στις 20 Ιουλίου, κατά την ορθόδοξη παράδοση, εορτάζεται η μνήμη του προφήτου. Οι ορθόδοξοι δεν εορτάζουν την κοίμηση του, αλλά την ανάληψή του. Από την άλλη, ο απόστολος Παύλος αναφέρει ότι ο Προφήτης Ηλίας δεν ανελήφθη όπως ο Ιησούς στον ουρανό, αλλά άφησε ο Θεός να φανεί ότι ανελήφθη και ο προφήτης Ηλίας ζει στην γη με φθαρτό σώμα, εδώ και χιλιάδες χρόνια τώρα. Έτσι εμφανίστηκε με το υλικό του σώμα ως εκπρόσωπος των ζώντων, στη Μεταμόρφωση του Κυρίου στο όρος Θαβώρ (Ματθ. 17,3) και, όπως αναφέρει ο προφήτης Μαλαχίας και ο Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος στην Αποκάλυψη, αναμένεται να εμφανιστεί και να καταδίξει τον Αντίχριστο μαζί με τον Ενώχ αλλά θα ηττηθούν και θα σκοτωθούν, πριν από τη Δευτέρα Παρουσία.
Υμνολογία
- Απολυτίκιο (Ἦχος δ') Ὁ ἔνσαρκος Ἄγγελος, τῶν Προφητῶν ἡ κρηπίς,
- ὁ δεύτερος Πρόδρομος, τῆς παρουσίας Χριστοῦ,
- Ἠλίας ὁ ἔνδοξος,
- ἄνωθεν καταπέμψας, Ἐλισαίῳ τὴν χάριν,
- νόσους ἀποδιώκει, καὶ λεπροὺς καθαρίζει,
- διὸ καὶ τοῖς τιμῶσιν αὐτόν, βρύει ἰάματα.
